Những chuyện bất ngờ và thú vị về 'Bài ca hy vọng' và nhạc sĩ Văn Ký

Ra đi ở tuổi 92, trước đó vẫn minh mẫn để phổ nhạc “Covid phải lùi xa”, nhạc sĩ Văn Ký từng nhiều lần gây bất ngờ cho khán giả theo cách như thế.
Những chuyện bất ngờ và thú vị về 'Bài ca hy vọng' và nhạc sĩ Văn Ký

Trong một lần gặp gỡ có đông đảo nhạc sĩ, Trần Tiến và Nguyễn Cường thay nhau kể những gian nan đầu đời khi tác phẩm bị từ chối,nhạc sĩ Văn Ký quay sang gật gù: cùng hội cùng thuyền cả. Chúng tôi, những người sinh sau chiến tranh quay sang hỏi nhau: nhạc sĩ đỏ, lại viết tin yêu phơi phới như cụ, nhẽ nào cũng bị mắc mớ? Ông cười hà hà rồi bảo: các bạn đoán xem tác phẩm nào của tôi bị từ chối? Chúng tôi thi nhau liệt kê, kiểu như “Tây Nguyên bất khuất”, “Nha Trang mùa thu lại về”, “Hà Nội mùa xuân”... ông bảo sai toét, ca khúc bị từ chối chính là “Bài ca hy vọng”.

Rồi ông kể: ông viết “Bài ca hy vọng” từ năm 1958, lúc đó tình hình đất nước còn nhiều khó khăn, hai miền bị chia cắt, phong trào cách mạng miền Nam bị đàn áp, không hiểu cuộc đấu tranh kéo dài đến bao giờ. Song tôi vẫn tin, không lâu nữa, ngày mai sẽ tươi sáng. Ca từ cứ thế mà trào ra: Về tương lai! Ngày quê hương màu xanh áo mới, chứa chan niềm tin. Đường ta đi xanh thắm mộng đời...

"Vài tháng sau tôi mang đến Nhà xuất bản Âm nhạc để in, nhưng bị từ chối. Ban biên tập nói bài hát lạc quan quá, lãng mạn quá, không phù hợp với giai đoạn cách mạng hiện thời. Tôi cũng định chỉnh sửa nhưng đọc đi đọc lại thấy không chỉnh được. Thế là tôi mang đến Đài Tiếng nói Việt Nam. Giám đốc Đài lúc ấy là ông Trần Lâm đã giao cho nhạc sĩ Phạm Tuyên - Trưởng ban Âm nhạc bố trí để tôi trực tiếp dàn dựng". Chính Văn Ký cũng không ngờ, sau này, Bảo tàng Cách mạng Việt Nam đã lưu bản viết tay “Bài ca hy vọng” như là một kỷ vật lịch sử và được trưng bày trang trọng.

Lúc đó, tôi nhớ, nhạc sĩ Trần Tiến có kể một kỷ niệm dở khóc dở cười khi ở một liên hoan âm nhạc, người ta cứ xơi xơi giới thiệu “Mặt trời bé con” của Phạm Tuyên, làm ông rất bực. Văn Ký nhỏ nhẹ bảo: tôi bị nhầm nhiều nhưng không bực. Mọi người cứ nhớ về bài hát, nhưng quên tôi đi cũng được!

Trong mắt nhiều phóng viên văn nghệ như chúng tôi, Văn Ký thực là một nghệ sĩ hiền lành, có phần cả nể. Ông phổ nhạc nhiều, từ thơ của anh em bạn bè, cho đến  chủ quán ăn. Có lần tôi viết về một đôi vợ chồng chuyên nấu cháo từ thiện cho bệnh nhân, người ta bảo: nhạc sĩ Văn Ký từng viết “cháo ca” cho nhà này!

Người khen ông cũng không có biểu hiện vui quá hóa lộng ngôn. Người chê ông cũng cười xòa tiếp nhận. Có lần, đi theo một nhà văn miền trong tụ họp ở hội đồng hương Quảng Ngãi, sau khi nghe những ca khúc nhạc sĩ Văn Ký phổ thơ, một quan chức lên tặng hoa và nói lời cảm ơn. Nhạc sĩ Văn Ký đáp: “Chúng tôi là người viết nên tác phẩm, các bạn mới là người thẩm định tác phẩm. Cảm ơn các bạn hôm nay đã ủng hộ chúng tôi”. Cả hội trường gần như bùng lên vì câu nói giản dị ấy, sau đó gần như tất cả mọi người cùng đồng ca “Bài ca hy vọng”.

Một lần khác, trong cuộc rượu có các văn nhân Khánh Hòa, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha hỏi tôi có biết Khánh Hòa ca là như thế nào không? Nói rồi không chờ tôi kịp đưa ra đáp án, Thụy Kha hát ngay: “Ơi nha Trang mùa thu lại về. Trong nụ cười và trong tiếng hát say mê. Cờ đỏ tung bay cuộc đời mới. Buồm căng gió lộng thuyền ra khơi xa. Biển quê ta rộng mở chân trời....”. 

Tôi nhớ khi đó, hai văn nhân người Khánh Hòa lập tức một người cầm guitar đệm, người khác thì gõ đũa vào thành bát. Họ làm lưu loát tự nhiên cứ như trước đó từng tập luyện rất nhiều lần. Văn Ký thì sao? Ông ngồi cười hiền bảo: bài ấy tôi ấp ủ từ chuyến xuyên Việt sau ngày giải phóng 30-4. Khi đến Nha Trang, thấy thích thành phố này quá, ấn tượng mãi và đến 1977 thì “Nha Trang mùa thu lại về” ra đời.

Nhạc sỹ Văn Ký, quê xã Liên Minh (Vụ Bản, Nam Định) gia nhập quân đội năm 1948, sau đó được điều động về công tác tại Quân khu IV, trở thành cán bộ lãnh đạo Đoàn Văn công Quân khu IV. Tại đây, Văn Ký có điều kiện phát triển tài năng âm nhạc. Ông sáng tác các ca khúc “Bình Trị Thiên quật khởi”, “Tình hậu phương”, “Chiến thắng Hoà Bình”,  “Dân công lên đường”… phục vụ kháng chiến. Các sáng tác sau này của ông mang âm hưởng anh hùng ca với ngôn từ trong sáng, giàu hình ảnh và tính nhân văn  sâu sắc như: “Bài ca hy vọng”, “Tây Nguyên bất khuất”, “Tiến lên thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh”, “Cô giáo Tày cầm đàn lên đỉnh núi”, “Hà Nội mùa xuân”, “Trời Hà Nội xanh”, “Nha Trang mùa thu lại về” cùng nhiều tác phẩm khí nhạc, nhạc múa, ca kịch nổi tiếng...Ôngđược phong tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật vào năm 2001.

Theo Tiền Phong
Những thách thức Australia phải đối mặt khi tỷ lệ sinh giảm
Những thách thức Australia phải đối mặt khi tỷ lệ sinh giảm
Dữ liệu mới nhất do Cục Thống kê Australia (ABS) công bố cho thấy tỷ lệ sinh ở Australia hiện thấp gần như ở mức kỷ lục, cho dù nước này đã áp dụng chính sách “tiền thưởng sinh con” từ cách đây 20 năm (2004) để khuyến khích người dân sinh con nhằm khắc phục tình trạng già hóa dân số. Các chuyên gia cho rằng thực tế này có thể gây ra những hậu quả sâu rộng đối với lực lượng lao động, hệ thống y tế và bản sắc văn hóa của đất nước.
Dịch tả nguy hiểm nhất trong hơn 10 năm qua hoành hành miền Nam châu Phi
Dịch tả nguy hiểm nhất trong hơn 10 năm qua hoành hành miền Nam châu Phi
Dịch tả tại khu vực miền Nam châu Phi đang trở nên đáng báo động với các nước Zambia, Zimbabwe và Malawi trở thành tâm điểm của đợt bùng phát nguy hiểm nhất ở châu lục trong ít nhất một thập kỷ này, nhất là trong bối cảnh kho dự trữ vaccine phòng tả toàn cầu đã cạn kiệt.
Đại tá Nguyễn Hữu Tài và Đại tá, PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà tham gia buổi giao lưu, tọa đàm.
70 năm - Vang mãi bản hùng ca Điện Biên
(Ngày Nay) - Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), ngày 16/4, tại Hà Nội, Thư viện Quân đội (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) tổ chức giao lưu, tọa đàm với chủ đề “70 năm - Vang mãi bản hùng ca Điện Biên”.
Ảnh minh hoạ.
Xác thực trên 96,4 triệu thông tin nhân khẩu giữa Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm và dân cư
(Ngày Nay) - Thông tin về triển khai Đề án 06 (Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh BHXH Việt Nam cho biết, thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu, đến nay, trên 96,4 triệu thông tin nhân khẩu có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm đã được xác thực với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trong đó có khoảng 87,7 triệu người đang tham gia, thụ hưởng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp.
Tập quán xã hội và tín ngưỡng Mo Mường của đồng bào dân tộc Mường (Nho Quan, Ninh Bình) được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể
(Ngày Nay) - Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 39/2024/NĐ-CP quy định biện pháp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong các Danh sách của UNESCO và Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ dâng hương Miếu Ông, Miếu Bà tại Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai 2023.
Nhiều hoạt động đặc sắc sẽ diễn ra tại Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai 2024
(Ngày Nay) - Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai 2024 bao gồm nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao phong phú, đa dạng, như: Lễ dâng hương miếu Ông, miếu Bà; giao lưu văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian truyền thống thi leo cột chinh phục tình yêu, đánh yến, trình diễn thổi khèn Mông, múa nhảy lửa, múa trống đồng; điệu nhảy trên cây của dân tộc Lô Lô, trưng bày và giới thiệu các sản phẩm nông sản đặc trưng...
Ảnh minh hoạ.
Thêm một cây xanh – thêm một hành động bảo vệ môi trường
(Ngày Nay) - Triển khai Đề án “Trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025” của Thủ tướng Chính phủ, năm 2024 Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục giao cho các đơn vị chức năng phối hợp tổ chức trồng cây phục hồi hệ sinh thái rừng, rừng đầu nguồn, khu bảo tồn, rừng cây chắn sóng… với số lượng cây dự kiến trên 250.000 cây.